Nếu bạn hay xem dự báo thời tiết, ắt hẳn bạn đã nghe qua cụm từ “dải hội tụ nhiệt đới”. Vậy dải hội tụ nhiệt đới là gì, có ý nghĩa như thế nào? Hãy cùng TH Huỳnh Ngọc Huệ tìm hiểu về kiến thức Địa 10 này nhé!
Bạn đang xem bài: Dải Hội Tụ Nhiệt đới Là Gì? Kiến Thức địa Lý Lớp 10
Advertisement
Dải hội tụ nhiệt đới là gì?
Sau đây, TH Huỳnh Ngọc Huệ sẽ giúp bạn tìm hiểu định nghĩa về dải hội tụ nhiệt đới và dải này được hình thành ở đâu và có đặc điểm gì?
Định nghĩa dải hội tụ nhiệt đới là gì?
Dải hội tụ nhiệt đới được hình thành từ 2 khối khí nóng ẩm có hướng gió khác nhau ở hai bán cầu Nam và Bắc tiếp xúc với nhau. Theo một cách định nghĩa khác thì dải hội tụ nhiệt đới là mặt tiếp xúc của hai khối khí nóng ẩm ở hai bán cầu Bắc và Nam. Hiểu đơn giản, dải này ám chỉ thời tiết xấu.
Advertisement
Dải hội tụ nhiệt đới được hình thành ở đâu?
Phạm vi hoạt động chủ yếu của dải hội tụ nhiệt đới là khu vực nội chí tuyến. Nó có thể di chuyển lên phía Bắc hoặc xuống phía Nam tùy vào chuyển động biểu kiến của Mặt Trời.
Advertisement
Dải hội tụ nhiệt đới có đặc điểm gì?
Dải hội tụ nhiệt đới cũng là một dải thấp nên có sự tương tác với vùng thấp ngoài biển. Theo thống kê có 80% bão và áp thấp nhiệt đới được hình thành trên dải hội tụ nhiệt đới.
Khu vực xuất hiện dải hội tụ nhiệt đới thường có nhiều mây, mưa lớn, có thể xuất hiện dông và gió xoáy rất nguy hiểm.
3 mô hình của dải hội tụ nhiệt đới:
- Dải hội tụ nhiệt tới loại đầu tiên gần sát xích đạo. Xảy ra ở Đại Tây Dương khi tín phong 2 bán cầu Nam và bán cầu Bắc gặp nhau ở gần xích đạo. Loại dải hội tụ gió này xuất hiện với tần số cao, tồn tại trên bản đồ gió trung bình toàn cầu ở miền xích đạo Đại Tây Dương. Trong dải hội tụ nhiệt đới này, dải mây tích và mây vũ tích tạo thành dải có mật độ không đều. Chiều rộng của dải mây khoảng 200- 300m, chiều dài rất lớn, có trường hợp gần như bao quanh Trái Đất.
- Dải hội tụ nhiệt đới loại tiếp theo là kết quả của sự hội tụ giữa tín phong Nam Bán Cầu vượt xích đạo chuyển hướng thành gió mùa tây nam với tín phong đông bắc Bắc Bán Cầu. Đặc điểm của loại dải hội tụ nhiệt đới này là nằm cách xa xích đạo, với khoảng cách này lực Coriolis đủ lớn để tạo các xoáy xoáy thuận thể hiện qua các xoáy mây trên ảnh mây vệ tinh. Dải hội tụ nhiệt đới loại 2 đặc trưng cho dải hội tụ nhiệt đới ở Đông Nam Á và Biển Đông. Những xoáy thuận trên dải hội tụ nhiệt đới là nhiễu động ban đầu cho sự hình thành của bão ở Biển Đông.
- Dải hội tụ nhiệt đới thứ ba là dải hội tụ kép với dải hội tụ chính ở Bắc Bán Cầu và dải hội tụ phụ ở Nam Bán Cầu với cường độ phát triển không lớn bằng dải hội tụ ở phía bắc. Đối với dải hội tụ này thì tín phong hai bán cầu hội tụ với đới gió tây xích đạo mở rộng. Loại dải hội tụ nhiệt đới này ít thấy hơn so với hai loại trên và chỉ xảy ra ở nơi đới gió tây xích đạo biểu hiện rõ.
Xem thêm: Vị trí môi trường xích đạo ẩm và những đặc điểm riêng biệt của kiểu khí hậu này
Thời gian hoạt động của dải hội tụ nhiệt đới và tác động đến thời tiết và khí hậu
Dải hội tụ nhiệt đới di chuyển phụ thuộc vào chuyển động biểu kiến của Mặt Trời như đã đề cập ở trên.
Mùa hè, khi gió tín phong nam bán cầu hoạt động mạnh vượt lên phía bắc xích đạo và hội tụ với gió tín phong bắc bán cầu xảy ra hiện tượng dải hội tụ nhiệt đới thường di chuyển từ nam xích đạo lên phía bắc xích đạo.
Mùa đông, khi tín phong bắc bán cầu hoạt động mạnh vượt qua xích đạo sang nam bán cầu và đổi thành hướng tây bắc hội tụ với gió tín phong nam bán cầu. Chính vì vậy nên dải hội tụ vào mùa đông thường nằm ở phía nam xích đạo.
Vào mùa xuân và mùa thu, khi mà hai đới gió tín phong 2 bán cầu hoạt động ổn định cùng nhau nên dải hội tụ nhiệt đới có xu hướng nằm tại khu vực xích đạo.
Việt Nam có chịu ảnh hưởng của dải hội tụ nhiệt đới hay không?
Việt Nam có chịu ảnh hưởng của dải hội tụ nhiệt đới với một bên là gió Tây Nam và một bên là gió tín phong Đông hoặc Đông Nam từ Biển Đông-Thái Bình Dương thổi vào. Dải hội tụ ảnh hưởng tới nước ta từ khoảng tháng 6 đến tháng 9. Dải này gây thời tiết xấu cũng như nguy hiểm cho bà con Việt Nam.
Ảnh hưởng của dải hội tụ nhiệt đới đến Việt Nam thường gây ra mưa giông lớn trên diện rộng.
Xem thêm: Vị trí địa lí nước ta và những ý nghĩa mang tính chiến lực mà không phải ai cũng biết
So sánh dải hội tụ nhiệt đới và Frông
Khái niệm Frông và dải hội tụ nhiệt đới rất dễ bị nhầm dẫn, liệu bạn đã nắm rõ chưa. Hãy cùng TH Huỳnh Ngọc Huệ phân biệt nhé!
Frông là gì?
Frông được hiểu là mặt ngăn cách giữa 2 khối khí khác nhau về hướng gió và nhiệt độ.
Có 2 Frông căn bản trên mỗi bán cầu Bắc/Nam:
- Frông ôn đới (FP): ngăn cách giữa khối khí ôn đới và chí tuyến.
- Frông địa cực (FA): ngăn cách khối khí cực và ôn đới.
Điểm giống và khác nhau của Frông và dải hội tụ nhiệt đới là gì?
– Giống nhau: đều là mặt ngăn cách giữa hai khối khí có hướng gió khác nhau.
– Khác nhau:
| Đặc điểm | Frông | Dải hội tụ nhiệt đới |
| Mặt tiếp xúc | Mặt ngăn cách giữa hai khối khí khác nhau về tính chất vật lí | Mặt tiếp xúc của hai khối khí nóng ẩm chỉ khác nhau về hướng gió |
| Nhiệt độ | Có sự thay đổi về nhiệt độ khi Frông đi qua | Nhiệt độ ít thay đổi |
| Nguyên nhân gây mưa | Do không khí nóng và lạnh gặp nhau do đó bị đẩy lên | Do áp thấp |
| Phạm vi hoạt động | Tập trung nhiều ở vùng ôn đới, không có ở vùng xích đạo | Chỉ tập trung quanh vùng xích đạo, ít khi lên tới chí tuyến |
| Sự khác nhau trên mỗi bán cầu | Hai frông cơ bản là frông địa cực và frông ôn đới | Chỉ có một dải hội tụ nhiệt đới |
Với phần tổng hợp kiến thức về dải hội tụ nhiệt đới là gì, được hình thành ở đâu và có đặc điểm gì cũng như so sánh ở Frông thì chắc hẳn các bạn cũng đã nắm vững kiến thức Địa 10 này rồi. Nếu thấy bổ ích hãy để lại một Like, Share, Comment để tạo động lực cho chúng tôi ra thêm các bài viết mới nhé!
Về trang chủ: TH Huỳnh Ngọc Huệ
Bài viết thuộc danh mục: Tổng hợp
