Nếu là người thích thú văn học Việt Nam, đặc thù là các tác phẩm của Nam Cao thì chắc hẳn các bạn ko còn xa lạ gì với nhân vật Bá Kiến trong tác phẩm “Chí Phèo”. Với sự mô tả của Nam Cao, Bá Kiến được xem là gương mặt của xã hội thực dân phong kiến thời bấy giờ, tiêu biểu cho những thứ bất cập tồn tại trong xã hội. Tất cả những cái xấu xa, gian manh, xảo quyệt,… của hắn được Nam Cao trình bày một cách khá trọn vẹn qua hành động, suy nghĩ và lối sống trong tác phẩm. Mời độc giả tham khảo một số bài văn phân tích nhân vật Bá Kiến trong truyện ngắn “Chí Phèo” của Nam Cao nhưng mà THPT Phạm Hồng Thái tổng hợp trong bài viết sau để thấy rõ hơn điều đó.
Bài văn phân tích nhân vật Bá Kiến trong truyện ngắn “Chí Phèo” của Nam Cao số 1
Trong truyện ngắn “Chí Phèo”, Nam Cao đã tái tạo lại hình ảnh thu nhỏ của nông thôn Việt Nam trước cách mệnh qua bức tranh làng Vũ Đại. Bức tranh hiện thực đấy ko chỉ khắc họa người nông dân hiền lành bị lưu manh, tha hóa nhưng mà còn nổi trội lên những con người thuộc từng lớp thống trị gian ác, tiêu biểu là nhân vật bá Kiến. Kế bên hai nhân vật Chí Phèo và thị Nở, nhân vật bá Kiến cũng để lại trong lòng độc giả những ấn tượng riêng lẻ.
Bạn đang xem bài: Top 8 Bài văn phân tích nhân vật Bá Kiến trong truyện ngắn “Chí Phèo” của Nam Cao
Tác phẩm “Chí Phèo” được Nam Cao sáng tác năm 1941 với nhan đề là “Cái lò gạch cũ”, tới năm 1946, lúc in trong tập “Luống cày” tác giả lấy tên nhân vật chính để đặt lại tên cho tác phẩm. “Chí Phèo” là lời tố cáo xã hội thực dân nửa phong kiến đã đẩy con người tới bờ vực thẳm, ko còn một trục đường sống để trở lại với thực chất lương thiện. Đồng thời, truyện ngắn này cũng là lời tố cáo sự xảo quyệt, gian manh của từng lớp thống trị.
Bá Kiến là nhân vật tiêu biểu cho giai cấp thống trị ở xã hội nông thôn Việt Nam trước cách mệnh. Cụ bá xuất thân trong một gia đình có truyền thống làm lí trưởng, chánh tổng. Chính cụ cũng làm từ nhiệm lý trưởng, chánh tổng rồi tới chức “bá hộ tiên chỉ làng Vũ Đại, Chánh Hội đồng kỳ hào, huyện hào, Bắc kỳ nhân dân đại biểu, khét tiếng tới cả trong hàng huyện”. “Thử hỏi đã có mặt nào trong cái làng hơn hai nghìn suất đinh này làm được thế”?
Uy quyền của cụ bá khiến dân lành và bọn lưu manh người nào cũng nể sợ. Ngay cả Chí Phèo, lúc tới nhà bá Kiến đòi món nợ máu cũng có suy nghĩ “dại gì nhưng mà vào mồm cọp”. Thực chất của con người bá Kiến trình bày qua các thủ đoạn trị dân. Thứ nhất cụ sợ kẻ người hùng, thứ hai sợ kẻ “cố cùng liều thân”.
Bá Kiến lấy kẻ đầu bò để trị thằng đầu bò, thực hiện chính sách “trị ko được thì cụ dùng”, “mềm nắn rắn buông”, “nắm thằng có tóc chứ ko người nào nắm kẻ trọc đầu”. “Cụ nghĩ bụng cũng phải có những thằng đầu bò chứ? Không có những thằng đầu bò thì lấy người nào nhưng mà trị những thằng đầu bò”?
Những chính sách thống trị đấy đã bộc lộ bá Kiến là một kẻ nham hiểm, gian hùng, thâm độc. Làng Vũ Đại được ví như mảnh đất “quần ngư tranh thực”, các phe cánh đối đầu nhau và cụ lấn lướt được những vây cánh khác bởi cụ biết “thu dụng những thằng bạt tử ko sợ chết và ko sợ đi tù” vì chúng là “những thằng được việc”.
Đó còn là một kẻ ném đá giấu tay lúc ngấm ngầm đẩy người ta xuống sông sau đó kéo người ta lên để kì vọng sự hàm ơn. Cụ “đập bàn đập ghế đòi cho được năm đồng, nhưng được rồi thì lại vất trả lại năm hào vì thương anh túng quá”.
Năm Thọ là tên là một thằng đầu bò “kình nhau” với bá Kiến ra mặt nhưng cụ bá chưa có chưa có dịp để trị hắn. Nhân việc hắn can hệ vào một vụ cướp bị bắt giam bá Kiến ngấm ngầm vận động cho vào tù. Bá Kiến vui vì đã nhổ được cái đinh trong mắt.
Bá Kiến gian ác và đểu cáng làm sao lúc đẩy những người nông dân lương thiện vào trục đường tội trạng. Từ một anh canh điền hiền lành, Chí Phèo bị đẩy vào tù do cơn ghen tuông vô cớ của bá Kiến. Sau lúc ra tù, hắn trở thành tay sai đắc lực cho cụ và trở thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại để tới lúc muốn quay lại làm người lương thiện chỉ còn cách tự vẫn.
Bá Kiến vô cùng ranh ma. Cụ bá đã khắc phục mọi chuyện êm đẹp lúc Chí Phèo tới nhà đòi món nợ máu. Cụ giải thể dân làng đang xúm lại trước cổng để tìm cách ứng phó với tên cố cùng liều thân này. Cụ hỏi thăm Chí “về bao giờ”, sao ko vào cụ chơi và dụ dỗ ngon ngọt rằng Chí và lí Cường có họ với nhau để Chí Phèo “nguôi nguôi” rồi biến hắn trở thành tay sai cho mình.
Chỉ với những lời dụ dỗ đó và cho Chí Phèo ít tiền uống rượu nhưng mà bá Kiến có một tay sai ngoan ngoãn lại rất được việc. Bá Kiến sai Chí đi đòi tiền đội Tảo vì nếu hắn trị được đội Tảo thì tốt và nếu hắn “bị đội Tảo trị thì cụ cũng chẳng thiệt gì” vì đằng nào thì cụ cũng là người được lợi.
Không chỉ có vậy, bá Kiến còn là con người dâm ô, đồi tệ. Mặc dù có tới bốn người vợ nhưng bá Kiến ko thể bỏ qua món lợi ở trước mắt. Cụ bá ngồi chung xe và ở lại tỉnh cùng vợ Binh Chức mỗi lần chị Binh “đi lĩnh lương hay lĩnh măng đa của chồng” nhờ cụ đi nhận thực. “Cụ chỉ muốn cho tất cả những thằng trẻ trai đi ở tù” lúc nghĩ về bà tư rồi ghen tuông xa xôi. Bà ta “đĩ lắm”, gần 40 tuổi rồi nhưng mà trông vẫn còn trẻ và “phây phây”, lại đa tình.
Tiếng cười nhạt nhưng giòn giã của bá Kiến trình bày một con người đểu cáng và thủ đoạn. “Người ta bảo cụ hơn người cũng bởi cái cười” quả ko sai. Đây chính là nét riêng của bá Kiến. Nếu ko phải con người thủ đoạn thì cụ bá ko có những đòn trị dân nham hiểm tới vậy. Nếu là một con người chân chính thì bá Kiến đã ko có thói dâm ô và đẩy người khác vào trục đường tội trạng.
Cuối cùng, bá Kiến cũng phải trả giá cho những hành động của mình. Một kẻ “khôn róc đời” như cụ bá lại bị tên tay sai Chí Phèo dùng dao chém túi bụi. Nhưng nhân dân vẫn còn lo sợ vì quy luật “Tre già măng mọc, thằng đấy chết còn thằng khác”. Bá Kiến chết đi nhưng vẫn còn những quân thống trị khác và cuộc sống của nhân dân vẫn lầm than, khổ cực. Cái chết của bá Kiến cũng ko làm cho Chí Phèo, Binh Chức, Năm Thọ quay trở về trục đường lương thiện.
Có thể thấy bá Kiến mang tính chất tiêu biểu cho giai cấp thống trị ở làng quê Việt Nam trước cách mệnh. Đồng thời, nhân vật cũng có những nét riêng lẻ, ko giống các cường hào khác. Nhà văn Nam Cao ko chú trọng việc mô tả ngoại hình nhân vật nhưng thông qua những cụ thể, việc làm của bá Kiến ta có thể thấy rõ được tính cách nhân vật.
Nghệ thuật khắc họa nhân vật của tác giả đã đạt tới đỉnh cao. Vì thế nhưng mà nhà văn Lê Đình Kỵ đã đưa ra nhận định: “Trong văn xuôi trước cách mệnh, chưa có người nào có được ngòi bút sắc sảo, gân guốc soi mói như của Nam Cao”. Qua nhân vật bá Kiến, Nam Cao đã lên tiếng tố cáo sự tàn bạo, khắc nghiệt của từng lớp thống trị.
Tuy nhiên nhà văn cũng lên tiếng đòi quyền sống, quyền được làm người lương thiện của nhân dân. Những điều đó đã góp phần tạo nên trị giá nhân đạo thâm thúy cho tác phẩm. Nhắc tới giai cấp thống trị ở làng quê Việt Nam chúng ta ko chỉ nhắc tới Nghị Hách, Nghị Quế nhưng mà còn nhắc tới bá Kiến – một con người mưu mô, xảo quyệt, nham hiểm, gian ác và ranh ma.
Bài văn phân tích nhân vật Bá Kiến trong truyện ngắn “Chí Phèo” của Nam Cao số 2
Là một nhà văn trung thành của chủ nghĩa hiện thực, Nam Cao ko chỉ cho thấy số phận khốn khổ, xấu số của người nông dân trong xã hội thực dân nửa phong kiến nhưng mà con vạch trần gương mặt của giai cấp thống trị. Bá Kiến chính là nhân vật tiêu biểu cho sự độc ác, tàn bạo của bọn thống trị đương thời.
Nhà Bá Kiến vốn bốn đời làm tổng lí. Hắn leo lên đỉnh cao của danh vọng, giữ những chức vụ quan trọng : Tiên chỉ làng Vũ Đại, chánh hội đồng kì hào, Bắc Kì nhân dân đại biểu. Phe cánh của hắn luôn dày đặc. Hắn là kẻ đối nghịch với quần chúng nhân dân, người dân vừa sợ uy quyền của hắn nhưng đồng thời cũng vừa căm ghét sự độc ác bất nhân của Bá Kiến.
Trước hết, là một con quỷ dâm ô, hắn ta đã có bốn bà vợ nhưng vẫn sẵn sàng đi cướp vợ của người khác. Khi hắn còn đang tại chức lí trưởng hắn ko bỏ qua thời cơ ve vãn vợ Binh Chức. Những người trẻ trai luôn làm lão điên lên, vì bản thân đã già quá, nhưng mà các bà vợ thì vẫn cứ trẻ phây phây. Chính điều đó, đã khiến lão đẩy nhiều người lương thiện vào cảnh tha hóa.
Bá Kiến còn là kẻ độc ác, bất nhân. Chí Phèo vốn là người nông dân lương thiện, làm thuê cho gia đình Bá Kiến. Là một người nông dân khỏe mạnh, chăm làm nhưng lúc làm việc ở nhà Bá Kiến, Chí Phèo bị bà ba dụ dỗ và khiến Bá Kiến nổi nóng.
Ông ta nổi nóng vì Chí dám vụng trộm với bà bà, nhưng ông ta còn tức giận hơn lúc cảm thấy mình thấp kém, già nua hơn so với Chí, Chính điều đấy đã khiến lão ta đưa tới một quyết định vô cùng kinh khủng: chỉ muốn tất cả những thằng trẻ trai đều đi ở tù ».
Hắn đã tàn phá cuộc đời cả một con người: Tống Chí Phèo vào nhà tù thực dân. Sau bảy tám năm đi ở tù về, Chí Phèo đã thực sự bị tha hóa cả về nhân hình và nhân tính đúng như ý muốn của Bá Kiến.
Không chỉ vậy hắn còn là kẻ hết sức khôn khéo, nham hiểm. Chí Phèo đi tù trở về thường xuyên tới nhà Bá Kiến ăn vạ. Tà tà kẻ lọc lõi, nhìn thấy cảnh huyên náo, Chí Phèo nằm dài, ko nhúc nhích hắn ta đã hiểu ra ngay cơ sự. Bằng sự giảo hoạt, hắn ta nhanh chóng tìm được cách ứng phó với Chí Phèo và đám đông xung quanh.
Trước hết, dùng giọng nạt nộ để bắt các bà vợ vào nhà, sau đó, lão ta giải thể đám đông bằng một giọng dịu dàng, vừa kiên quyết: Cả các ông, các bà nữa, về đi thôi chứ ! Có gì nhưng mà xúm lại như thế này. Dù người dân vẫn hết sức hào hứng, muốn chứng kiến việc Bá Kiến khắc phục tên Chí Phèo cũng ko thể nán lại lâu hơn được nữa lúc cụ Bá thét ra lửa đã đuổi khéo, ko người nào nói gì, người ta lảng dần đi.
Như vậy, Bá Kiến đã khắc phục được hai vấn đề, lão thừa hiểu Chí Phèo lợi dụng đám đông để làm toáng lên, lúc mọi người đã giải thể hết, hắn ko còn người nào để hung hăng, để phụ thuộc nữa lão mới quay sang tên Chí Phèo đang nằm dưới đất. Hơn nữa, lão ta cũng biết với một kẻ đầu bò như Chí Phèo nếu làm căng lên sẽ hỏng hết việc, bởi vậy phải sử dụng giọng điệu tha thiết, mềm mỏng với hắn, nếu làm tương tự trước mặt dân làng sẽ mất hết cái uy của ông. Bá Kiến quả là một kẻ khôn ngoan, xảo quyệt lão làng.
Quay lại với Chí Phèo, hắn dở giọng đường mật, nhẹ nhõm: anh Chí ơi ! Sao anh lại làm ra thế ?. Rồi niềm nở mời Chí Phèo vào nhà uống nước, hỏi han thân tình như Chí là bạn của hắn : Về bao giờ thế ? Sao ko vào tôi chơi. Không ngừng lại ở đó, để làm cho Chí hoàn toàn bị lừa phỉnh, quên đi mục tiêu lúc đầu hắn ta còn nhận họ hàng với Chí người nào chứ anh với nó còn có họ kia đấy, người ngoài biết.
Hai tiếng người ngoài, có họ chắc đã khiến Chí Phèo sung sướng, bởi đột nhiên lại được trở thành cao quý lúc có họ hàng với người làm quan to. Như vậy, từng bước một Bá Kiến đã lừa được Chí Phèo vào bẫy của mình, và cuối cùng hắn ta đã thắng.
Sự độc ác, nham hiểm của Bá Kiến còn đẩy lên một mức cao hơn với thủ đoạn dùng người hết sức độc ác: trị ko lợi thì cụ dùng, lão dùng những người nông dân bị bần hàn hóa thành những dụng cụ, tay sai đắc lực cho hắn. Sau lúc làm nguôi ngoai nỗi căm giận trong lòng Chí bằng những lời lẽ giảo hoạt, Bá Kiến đã biến Chí Phèo thành tay sai đắc dụng của mình.
Hắn sử dụng thằng đầu bò là Chí để trị những thằng đầu bò. Với cách dùng người mềm nắn rắn buông, dùng những thằng đầu bò để trị những thằng đầu bò, Bá Kiến đã đẩy biết bao người nông dân lương thiện vào cảnh tù đày, tha hóa. Kết thúc tác phẩm, Bá Kiến bị Chí Phèo đâm chết. Nó là kết cuộc xứng đáng cho những tội danh, cho sự bất nhân nhưng mà hắn đã gây ra với biết bao nhiêu người.
Nghệ thuật xây dựng nhân vật tiêu biểu cho bọn cường hào ác bác giam hiểm, độc ác, lão ko từ bất kì thủ đoạn nào để bóc lột người dân, hắn còn mang trong mình nét riêng ko hòa lẫn với những kẻ khác đó là sự gian hùng, nham hiểm, thủ đoạn. Ngôn ngữ nhân vật chuyển đổi linh hoạt, giúp bộc lộ tính cách nhân vật.
Khi mô tả Bá Kiến, Nam Cao ko chỉ thuần tuý mô tả ngoại hình nhưng mà còn khắc họa tâm địa nham hiểm của hắn: cụ cười nhạt nhưng giòn giã lắm, cụ hay quát để thử dây thần kinh người khác,… Qua đó Nam Cao vừa tạo điều kiện cho người đọc có cái nhìn rõ nét, sắc sảo về nhân vật, vừa cho thấy tài năng mô tả nhân vật bậc thầy của ông.
Bằng văn pháp xây dựng nhân vật xuất sắc, Nam Cao đã xây dựng thành người lao động vật Bá Kiến – kẻ đại diện cho giai cấp thống trị đương thời. Hắn ta là kẻ gian ngoan, xảo quyệt, với những thủ đoạn bóc lột vô cùng thâm độc. Khắc họa nhân vật Bá Kiến, Nam Cao cho thấy quá trình đấu tranh ko nhân nhượng giữa nông dân và bọn cường hào, ác bá. Đồng thời cũng là lời phê phán, tố cáo gang thép xã hội thực dân nửa phong kiến đương thời của Nam Cao.
Bài văn phân tích nhân vật Bá Kiến trong truyện ngắn “Chí Phèo” của Nam Cao số 3
Nam Cao có phần đã dựa vào những người thật việc thật ở quê hương của mình để xây dựng truyện ngắn “Chí Phèo”. Đại diện cho giai cấp thống trị ở làng Vũ Đại chính là Bá Kiến. Qua nhân vật này, gương mặt xấu xa tàn bạo của bọn cường hào địa chủ phơi bày khá rõ nét.
Không giống một số nhân vật địa chủ trong những tác phẩm khác của Nam Cao, ở “Chí Phèo”, Bá Kiến hiện lên với tư cách là một nhân vật tiêu biểu hoàn chỉnh. Khi xây dựng nhân vật địa chủ Nghị Quế keo kiệt, thô lỗ, Ngô Tất Tố đã mô tả khá tỉ mỉ gia đạo, rồi kể tới những hành động và tiếng nói của hắn (Tắt đèn).
Nhưng đối với Bá Kiến, Nam Cao ko hề tả dung mạo, chỉ nói tới tiếng quát sang” và “cái cười Tào Tháo” nhưng mà y vẫn tự phụ hơn đời. Đơn sơ vài cụ thể, nhưng nhà văn tạo cho Bá Kiến về hình thức khá lạ mắt, khiến người đọc khó quên. Tuy vậy, nhân vật này trở thành sống động cơ bản còn do tài mô tả nội tâm sắc sảo, chân thực của tác giả.
Nhà văn để cho Bá Kiến xuất hiện trước hết trước độc giả đúng lúc Chí Phèo sáy rượu, tới cổng nhà hắn để rạch mặt, kêu làng, ăn vạ. Cảnh tượng thật hỗn loạn huyên náo. Vừa thấy Chí Phèo “nằm dài, ko nhúc nhích lên khẽ như gần chết” “thoáng nhìn qua” Bá Kiến “đã hiểu cơ sự”, hắn nhanh chóng tìm ra được kế sách thích thống nhất để ứng phó. Với sự từng trải, hắn biết rõ tác hại của đám đông này.
Bố con Bá Kiến thêm mất mặt, nếu để quần chúng chứng kiến hành động thô tục của Chí. Hắn cũng thừa biết tâm kế của thằng “đầu bò”, với nó đám đông kia chính là hậu thuẫn, kích thích để nó hung hăng hơn. Và cũng thiết yếu ít nhiều thời kì để Chí Phèo giã rượu, đỡ táo tợn đi đã. Vả lại, trước đông người, Bá Kiến khó có trình bày thành công mánh khóe sắm chuộc, dụ dỗ. Muốn dụ dỗ, ắt phải nhún nhường.
Đường đường là một cụ bá hét ra lửa nhưng mà để đám thứ dân chứng kiến cảnh ngọt nhạt với một thằng cùng đinh, thì còn ra cái thể thống gì? Bởi vậy, việc trước hết, Bá Kiến tìm cách giải thể đám đông ngay đã, hắn “quát mấy bà vợ” và đuổi họ vào nhà. Chắc những người “tuôn tới xem” nghe tiếng quát “rất sang” này đủ hiểu: cụ muốn đuổi khéo mình. Tiếp theo, “quay sang bọn người làng”, Bá Kiến dịu giọng hơn một tí: “cả các ông, các bà nữa, về đi thôi chứ! Có gì nhưng mà xúm lại thế này?”.
Tới đây, tất nhiên “ko người nào nói gì, người ta lảng dần đi “. Cho dù vừa tò mò, vừa hỉ hả; nhưng họ vẫn nể, vẫn sợ cụ Bá. Vả lại ngay vợ của cụ cũng phải vào nhà rồi… Tới lúc “chỉ còn trơ lại Chí Phèo”, cụ mở màn giở giọng đường mật, gọi tôi tớ cũ của mình, nay như đã trở thành con vật gớm guốc bằng “anh”, vồn vã mời Chí “vào nhà uống nước”.
Chưa đủ, cụ “tiên chỉ làng Vũ Đại” “khét tiếng trong hàng huyện” còn nhận có họ hàng với anh cùng đinh này “rồi giết mổ gà sắm rượu cho hắn uống, xong lại đãi thêm đồng tiền để về uống thuốc”… Chỉ cần Chí ngồi lên, Bá Kiến biết là mình đã thắng. Tuy vậy, cụ vẫn quát mắng lí Cường, sau lúc đã “đưa mắt nháy còn một cái”.
Với cách xử sự như trên, chứng tỏ cụ bá lõi đời đã đi guốc vào tâm địa Chí Phèo lúc này: ưa phỉnh nịnh, hám cái lợi trước mắt… Rốt cuộc, Bá Kiến “khôn róc đời”, đạt được cả hai mục tiêu: vừa tạm dập tắt ngọn lửa hờn căm trong con người Chí, vừa sẵn sàng biến Chí thành tay sai lợi hại. Như vậy, qua một tình huống, cái xảo quyệt lọc lõi của tên cường hào này được trình bày một cách sinh động.
Già đời đục khoét đè đầu cưỡi cổ nông dân, cụ Bá đã đúc rút được nhiều kinh nghiệm phong phú, trong “cái nghề làm việc quan”. Phcửa ải biết, “thế nào là mềm nắn rắn buông”.”Hay ngấm ngầm đẩy người ta xuống sông, nhưng rồi lại dắt nó lên để nó đền ơn. Hay đập bàn, dập ghế đòi cho được năm đồng, nhưng được rồi thì lại vứt trả lại năm hào, vì thương anh túng quá!
Cụ có ko ít thủ đoạn nham hiểm “trị ko được thì cụ dùng”. Cụ nghĩ bụng: cũng phải có những thằng đầu bò chứ? Không có những thằng đầu bồ, thì lấy người nào trị những thằng đầu?”. Cái nham hiểm kinh tởm của nhân vật này còn là ở chỗ tìm cách làm cho lũ đàn em, hoặc đám dân làng “sinh chuyện” – tức là đốt phá, chém giết mổ lẫn nhau, để hắn “cố dịp nhưng mà ăn!”
Bá Kiến đã vận dụng triệt để những kinh nghiệm đó để biến Chí Phèo – một thanh niên chất phác, tự trọng và khỏe mạnh thành “con quỷ dữ của làng Vũ Đại”, sẵn sàng theo lệnh hắn để đi đâm chém … rồi phải kết liễu cuộc đời mình một cách thảm khốc. Rõ ràng, thảm kịch của Chí Phèo đã góp phần quan trọng hoàn thiện chân dung gian hùng của Bá Kiến.
Kế bên việc khắc họa sinh động, thâm thúy thực chất lọc lõi xảo quyệt, Nam Cao ko quên vạch trần tư cách bỉ ổi của “tiên chỉ làng Vũ Đại”, trong những mối quan hệ kín đáo. Và Nam Cao tài năng là ỏ chỗ: lúc cần đặc tả sự lợi dụng ti tiện và thói dâm ô vô độ của tên cường hào này, ông đã bỏ qua nhiều cụ thể rất phong phú, rất cụ thể và sinh động của nguyên mẫu lí Bính ở làng Đại Hoàng.
Ngay cái việc gỡ gạc của cụ bá đối với người nữ giới vắng chồng và có tiền, lẫn máu ghen tuông của hắn cũng chỉ được lướt qua. Tác giả đã có mấy dòng tả ý tưởng của cụ Bá về người vợ trẻ và đẹp… nhưng vẫn đủ sức khắc sâu trong người đọc về một tư cách bỉ ổi và thảm hại.
Như vậy, Bá Kiến vừa mang thực chất chung của giai cấp địa chủ cường hào, vừa có những nét riêng lẻ sinh động ko giống bất kì một tên địa chủ nào khác trong văn học. Điều đó giảng giải vì sao hắn luôn được chúng ta nhắc tới lúc cần ám chỉ một kẻ có quyền lực, gian hùng và nham hiểm.
Bằng nhân vật Bá Kiến, Nam Cao đã ghi nhận những thành công mới mẻ trong viộc xây dựng nhân vật. Điều này chứng tỏ sự tiến bộ đáng kể của phương pháp sáng tác hiện thực ở thời đoạn 1930-1945.
Bài văn phân tích nhân vật Bá Kiến trong truyện ngắn “Chí Phèo” của Nam Cao số 4
Trong mỗi truyện ngắn thông thường đều có hai giới tuyến nhân vật rõ ràng. Nếu như Chí Phèo trong tác phẩm cùng tên của Nam Cao là nhân vật chính diện tiêu biểu cho những người nông dân nghèo khổ bị áp bức bất công, bị đẩy tới mức đường cùng thì Bá Kiến- nhân vật phản diện đại diện cho bọn địa chủ phong kiến độc ác, tàn bạo và nham hiểm. Nam Cao khắc họa thành người lao động vật Bá Kiến chỉ với vài nét đặc tả đã cho thấy gương mặt xấu xa của hắn.
Nếu người nào đã từng đọc tác phẩm “Tắt đèn” của Ngô Tất Tố ắt hẳn ko thể quên tên Nghị Quế hống hách, xảo trá lừa lọc nhưng mà nhà văn trình bày qua cụ thể chị Dậu đem cái Tí và đàn chó bán cho hắn. Khác với Ngô Tất Tố chỉ mô tả Nghị Quế về dáng điệu, tiếng nói và tài sản thì Nam Cao Khắc họa Bá Kiến hiện lên với tư cách là một nhân vật tiêu biểu hoàn chỉnh lúc đi sâu vào suy nghĩ, nội tâm của hắn.
Bá Kiến là một tên cáo già tiêu biểu cho bọn địa chủ cường hào ở làng xã của đồng bằng Bắc Bộ Việt Nam trước Cách mệnh tháng Tám. Hắn xuất thân trong một gia đình bốn đời làm lí trưởng nay bản thân hắn là chánh tổng-chức vụ cao nhất của đơn vị hành chính cấp huyện. Nam Cao để cho nhân vật xuất hiện với “tiếng cười giòn giã lắm”- tiếng cười Tào Tháo và tiếng quát “rất sang” cho thấy uy quyền của vị chánh tổng.
Cụ bá khét tiếng rằng một người hống hách, nham hiểm và độc ác dùng nhiều thủ đoạn để buộc người khác phải cắm đất cắm nhà, xúi giục bọn lưu manh tới ức hiếp dân nghèo. Đáng lẽ thân làm quan phụ mẫu người mang sứ mệnh chăm lo cho đời sống nhân dân thì nay lại vơ vét tiền tài, chèn lấn thứ dân.
Bá Kiến còn là một người biết xử lí khôn khéo được minh chứng qua cách hắn đối xử với Chí Phèo trong cơn say. Khi mọi người trong nhà ngoài ngõ đang xúm nhau lại để chứng kiến sự việc Chí rạch mặt ăn vạ sau cuộc loạn đả với lí Cường. Việc làm trước tiên của cụ “tiên chỉ làng Vũ Đại” là quát mấy “bà vợ đang xưng xỉa chực tưng công với chồng” rồi tới bọn người làng ông dịu giọng “Cả các ông các bà nữa về đi thôi chứ! Có gì nhưng mà xúm lại thế này?” chỉ bằng từng đó lời nhưng mà “Không người nào nói gì, người ta lảng dần đi”.
Những người nông dân hiền lành đấy phần vì nể, vì sợ, vì lo cho sự yên ổn của mình nhưng mà ko dám luộm thuộm, thấy cụ là kính cẩn “lạy cụ”, “bẩm cụ” bấy giờ bốn bà vợ của cụ lớn cũng đã phải vào thì họ cớ sao còn dám ở lại, điều đó cho thấy uy quyền uy thế của Bá Kiến ở làng Vũ Đại. Hắn khôn khéo ứng biến lúc thấy “Chí Phèo bỗng nằm dài, ko nhúc nhích, rên khẽ như gần chết” thì đã hiểu cơ sự bởi kinh nghiệm của bấy nhiêu năm làm quan.
Hắn gọi một kẻ lưu manh bằng “anh” với cái giọng nhún nhường và thân tình “Anh Chí ơi! Sao anh lại làm ra thế?” rồi từ từ đỡ Chí vào nhà dùng lời lẽ đường mật để xoa dịu đi cơn hậm hực, để con quỷ dữ được yên phận trong anh. Chí đứng lên để hắn dìu vào nhà hắn biết mình đã thắng. Chẳng biết có họ hàng như thế nào với lí Cường theo như lời hắn nói nhưng cũng làm Chí thấy lòng nguôi nguôi kể từ đó nhưng mà bị Bá Kiến sắm chuộc.
Một tên quan lại hết sức nham hiểm biết “mềm nắn rắn buông”, xử nhũn với quân địch biến quân địch thành tay sai đắc lực để trừ khử đối thủ của mình. Bá Kiến là một kẻ khôn róc ở đời “Thứ nhất sợ kẻ người hùng, thứ hai sợ kẻ cố cùng liều thân” hắn ko dại gì nhưng mà đối đầu với kẻ liều lĩnh hành nghề rạch mặt ăn vạ bởi “Trị ko lợi thì dùng”, hắn sắm chuộc và lợi dụng Chí Phèo để anh ta đi đòi nợ Đội Tảo-một tay vai vế trong làng, kẻ địch đối đầu với hắn.
Cụ luôn nghĩ bụng cũng phải có những thằng đầu bò để trị những thằng đầu bò. Tôn chỉ của hắn là “Ngấm ngầm đẩy người ta xuống sông, nhưng rồi dắt nó lên để nó đền ơn. Hãy đập bàn đập ghế đòi được năm đồng, nhưng được rồi thì vất trả lại năm hào vì “thương anh túng quá”. Chỉ một vài cụ thể đi sâu vào nội tâm nhân vật Nam Cao đã lột tả được tâm hồn đen tối, đầy thủ đoạn gian ác, xảo quyệt và thâm độc của hắn.
Không chỉ vậy trong tác phẩm “Chí Phèo” nhà văn còn vạch trần gương mặt xấu xa của Bá Kiến qua mối quan hệ đen tối trước đây của hắn với Năm Thọ, Binh Chức. Một kẻ háo sắc, dâm ô có những bốn bà vợ nhưng mà còn ko buông tha cho người đã bà hai con-vợ anh Chức, ko chỉ cướp vợ nhưng mà còn cướp luôn cả tiền anh ta đi lính chắt bóp gửi về nuôi vợ con.
Một ông chồng hay ghen tuông tuông chính vì ghen tuông với Chí Phèo lúc được bà ba hay bắt hắn bóp chân, xoa bụng, đấm lưng nhưng mà năm đấy Bá Kiến là kẻ đã đẩy Chí Phèo-một anh canh điền chất phác hiền lành vào ngồi tù để rồi cơ chế nhà tù thực dân phong kiến gian ác đã khiến anh trở thành một kẻ lưu manh, tha hóa mất hết nhân hình lẫn nhân tính với tư cách méo mó.
Con người đấy bị Chí Phèo cầm dao đâm chết là một kết thúc thỏa đáng cho những việc làm độc ác của hắn. Cái chết đấy cảnh báo cho xã hội nếu ko thay đổi và tiến bộ thì ko biết còn bao nhiêu tên như Năm Thọ, Binh Chức hay Chí Phèo nữa.
Như vậy nhân vật Bá Kiến mang đầy đủ tội ác xấu xa của bọn địa chủ cường hào dưới chính quyền phong kiến nửa thuộc địa. Nam Cao đã khéo sử dụng một lối văn linh hoạt sinh động, giản dị và trong sáng, gần với khẩu ngữ hàng ngày của quần chúng, đi sâu nhưng mà mô tả nội tâm của nhân vật để cho Bá Kiến hiện lên vừa có nét chung vừa có nét riêng lạ mắt ko lẫn với tên địa chủ nào.
Bài văn phân tích nhân vật Bá Kiến trong truyện ngắn “Chí Phèo” của Nam Cao số 5
Bá Kiến là một trong số những nhân vật tiêu biểu xuất sắc, được xây dựng đặc thù thành công của văn học hiện thực nói chung và của Nam Cao nói riêng.
Trong tiểu thuyết Tắt đèn, lúc xây dựng thành nhân vật địa chủ nghị Quế keo kiệt, thô lỗ, Ngô Tất Tô đã mô tả khá rõ gia đạo, rồi tới những hành động và cử chỉ của hắn. Nhưng đối với bá Kiến, Nam Cao ko hề tá dung mạo, chỉ nói tới giọng nói ngọt nhạt, tiếng quát rất sang và cái cười Tào Tháo nhưng mà y tự phụ hơn đời. Bằng vài cụ thể, nhà văn đã tạo cho bá Kiến những nét lạ mắt, khiến người đọc khó quên. Tuy vậy, nhân vật này trở thành sống động chủ yếu do năng lực mô tả nội tâm sắc sảo của tác giả.
Nhà văn để cho bá Kiến xuất hiện lần đầu trước độc giả đúng lúc Chí Phèo say rượu, tới cổng nhà hắn rạch mặt ăn vạ. Cảnh tượng thật hỗn loạn, huyên náo. Thoáng nhìn qua, bá Kiến đã hiểu cơ sự, hắn nhanh chóng tìm ra được kế sách thích thống nhất để ứng phó. Với sự từng trải, bá Kiên biết rất rõ tác hại của đám đông đang tụ họp kia. Bố con bá Kiến thêm mất mặt, nếu để dân làng chứng kiến hành động thô lỗ của Chí.
Cụ bá cũng thừa biết tâm lí của những thằng đầu bò như Chí Phèo: đám đông kia chính là hậu thuẫn, kích thích để nó hung hăng hơn. Cũng thiết yếu thời kì để Chí Phèo tỉnh rượu, đỡ táo tợn. Vả lại, nếu còn đám đông, bá Kiến khó có thể diễn thành công mánh khóe sắm chuộc, dụ dỗ. Muốn dụ dỗ ắt phải nhún nhường. Đường đường là một cụ bá hét ra lửa nhưng mà để đám thứ dân chứng kiến cảnh phải ngọt nhạt với thằng cùng đinh thì còn ra thể thống gì?
Bởi vậy, việc trước hết bá Kiến tìm cách giải thể đám đông. Trước hết, hắn quát mấy bà vợ và đuổi vào nhà. Những người tới xem ko thể ko hiểu đây là cụ đuổi khéo mình. Tiếp theo, quay sang bọn người làng, dịu giọng hơn một tí, y bảo: “Cả các ông, các bà nữa, về đi thôi chứ! Có gì nhưng mà xúm lại như thế này?”.
Tới đây tất nhiên ko người nào nói gì, họ lảng dần đi. Cho dù có tò mò, muốn biết sự tình, nhưng họ vẫn nể, vẫn sợ cụ bá. Vả lại, ngay vợ cụ cũng phải vào nhà rồi… Tới lúc chỉ còn trơ lại Chí Phèo, cụ mở màn giở giọng đường mật, gọi tôi tớ cũ của mình – nay đã bị trở thành con vật gớm guốc – bằng anh, vồn vã mời Chí vào nhà uống nước. Chưa đủ, cụ tiên chỉ làng Vũ Đại còn nhận có họ hàng với anh cùng đinh khốn khổ này, rồi giết mổ gà, sắm rượu cho hắn uống, rồi còn đãi thêm đồng tiền để về uống thuốc.
Cách cư xử đấy, chứng tỏ cụ bá lõi đời đã đi guốc vào tâm địa Chí Phèo lúc này: vừa ưa phỉnh nịnh, vừa hám cái lợi trước mắt. Rốt cuộc, cụ bá khôn róc đời chuyển bại thành thắng, đạt được cả hai mục tiêu: vừa tạm dập tắt ngọn lửa hờn căm trong con người Chí, vừa sẵn sàng biến Chí thành tay sai lợi hại. Như vậy, chỉ qua một tình huống, một pha rạch mặt ăn vạ của Chí Phèo, cái xảo quyệt, lọc lõi của tên cường hào bá Kiến được trình bày một cách sinh động và đầy ấn tượng.
Già đời đục khoét, đè đầu cưỡi cổ nông dân, bá Kiến đã rút được nhiều kinh nghiệm phong phú, trong cái nghề Làm việc quan. Phcửa ải biết thế nào là mềm nắn, rắn buông. Hãy ngấm ngầm đẩy người ta xuống sông, nhưng rồi lại dắt nó lên để nó đền ơn. Hãy đập bàn, đập ghế, đòi cho được năm đồng, nhưng được rồi thì lại vứt trả lại năm hào “vì thương anh túng quá”. Nhiều lúc trị ko được thì bá Kiến lại dùng, vì cũng phải có những thằng đầu bò chứ? Không có những thằng đầu bò lấy đâu người nào trị những thằng đầu bò?
Cái nham hiểm ghê người của nhân vật này còn ở chỗ tìm cách làm cho lũ đàn em, hoặc đám dân làng sinh chuyện, tức là chém giết mổ, đốt phá lẫn nhau để hắn có dịp nhưng mà ăn! Kế bên việc khắc họa sinh động thực chất xảo quyệt, gian hùng của bá Kiến, Nam Cao ko quên vạch trần tư cách bỉ ổi của tiên chỉ làng Vũ Đại trong những mối quan hệ kín đáo.
Khi cần đặc tả sự ti tiện và thói dâm ô vô độ của tên cường hào này, nhà văn đã bỏ qua nhiều cụ thể rất cụ thể và phong phú của nguyên mẫu lí Bính ở làng Đại Hoàng quê ông. Ngay cái việc gỡ gạc của cụ lí đối với người nữ giới vắng chồng, lại có tiền, lẫn máu ghen tuông tuông của hắn cũng chỉ được lướt qua.
Tác giả chỉ đề mấy dòng tả ý tưởng của cụ bá về người vợ thứ tư trẻ đẹp ngồn ngộn sức sống (Nhìn thì thích nhưng nhưng mà tưng tức lạ. Khác gì nhai miếng thịt bò lựt sựt lúc rụng gần hết răng). Chỉ một vài cụ thể, nhưng nhờ sự lựa chọn, nên vẫn đủ sức khắc sâu trong người đọc về một tư cách thảm hại.
Như vậy, bá Kiến vừa mang thực chất chung của giai cấp địa chủ cường hào, vừa có những nét riêng sinh động, ko giống bất kỳ một nhân vật địa chủ nào trong văn học đương thời. Điều đó giảng giải vì sao hắn luôn được chúng ta nhắc tới, lúc cần ám chỉ một kẻ có quyền, có chức, nham hiểm và gian hùng. Nhân vật này ghi nhận trình độ xây dựng nhân vật tiêu biểu bậc thầy của Nam Cao.
Bài văn phân tích nhân vật Bá Kiến trong truyện ngắn “Chí Phèo” của Nam Cao số 6
Bá Kiến là đại diện tiêu biểu cho giai cấp thống trị, trong truyện ngắn Chí Phèo, bằng sự xảo quyệt, tàn bạo, gian hùng nhưng mà Bá Kiến đã đẩy bao người vào cảnh tan cửa nát nhà, thậm chí còn làm cho những người vốn có thực chất lương thiện như Chí Phèo trở thành lưu manh hóa, trở thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại.
Truyện ngắn Chí Phèo là bản cáo trạng chân thực nhất về thực trạng thống khổ của người nông dân Việt Nam trong xã hội phong kiến xưa, nhưng mà đại diện cho giai cấp thống trị bạo tàn giày đạp, bóc lột con người chính là Bá Kiến. Bá Kiến là người có địa vị trong làng, với thế gia bốn đời làm tổng lí, bản thân Bá Kiến làm chánh tổng, tức là người đứng đầu của một làng.
Phân tích nhân vật Bá Kiến trong truyện ngắn Chí Phèo của Nam CaoTrước hết, nhân vật Bá Kiến được tác giả Nam Cao tập trung bút lực xây dựng với nét gian hùng nham hiểm của lão tổng lí mưu mô. Ta có thể thấy được nét tính cách này của Bá Kiến thông qua thủ đoạn nhưng mà hắn dùng người.
Trong quan niệm của Bá Kiến, trên đời này chỉ có hai hạng người khiến hắn phải sợ, đó là người hùng và kẻ cố cùng “thứ nhất sợ kẻ người hùng, thứ nhị sợ kẻ cố cùng liều thân”. Vì vậy nhưng mà Bá Kiến đã sử dụng những người liều lĩnh lại chẳng có gì để mất như Chí Phèo để trừ khử những kẻ đối đầu với phe cánh của mình. Cũng chỉ qua cụ thể dùng người này thôi cũng cho thấy Bá Kiến là kẻ khôn ngoan róc đời.
Bá Kiến là con người vô cùng xảo quyệt, ném đá giấu tay. Để thực hiện được mục tiêu của mình hắn ta ko ngại sử dụng mọi thủ đoạn, thậm chí là sử dụng những kẻ liều lĩnh như Chí Phèo để thực hiện tội ác cho mình. Hắn ta có thể ngấm ngầm đẩy người ta xuống sông nhưng sẽ ko để cho họ chết nhưng mà buộc họ phải đền ơn mình.
Hắn cũng có thể đập bàn đập ghế để đòi cho được năm đồng nhưng sau lúc đòi được hắn lại vứt xuống năm hào vì thương anh túng quá. Thực chất xảo quyệt, róc đời của Bá Kiến đã từng bước củng cố địa vị của hắn trong làng Vũ Đại, người dân trong làng Vũ Đại ko người nào ko căm ghét cha con Bá Kiến nhưng luôn túc trực nỗi lo sợ vô hình trước quyền lực của hắn.
Bá Kiến là đại diện tiêu biểu nhất của giai cấp thống trị trong xã hội xưa. Thực chất bạo tàn, vô tình của Bá Kiến đã khiến bao người lâm vào cảnh cùng khổ. Hơn nữa, ko chỉ gây ra những nỗi khổ về vật chất nhưng mà hắn ta còn giày đạp ý thức, làm cho những người lương thiện như: Năm Thọ, Binh Chức, Chí Phèo trở thành lưu manh hóa. Chỉ cần thực hiện được mục tiêu của mình hắn ta cũng ko ngại hi sinh những con tốt thế thân như Chí Phèo.
Chỉ vì ghen tuông tuông vớ vẩn nhưng mà hắn ta có thể nhẫn tâm mưu mô đẩy một con người vào trục đường tù tội. Chí Phèo cũng là nạn nhân của tính ghen tuông tuông, ích kỉ đấy của hắn. Bá Kiến cũng là con người vô cùng khôn khéo, am tường lẽ đời, hiểu tâm lí con người, chính vì vậy nhưng mà hắn ta có thể dễ dàng điều khiển người khác.
Chí Phèo sau lúc ra tù đã tới nhà Bá Kiến với mục tiêu trả thù, nếu như thói ăn vạ, chửi bới của Chí Phèo có thể làm cho Lí Cường, đàn ông Bá KIến tức điên lên và ko làm gì được thì cục diện lại thay đổi lúc Bá Kiến về nhà. Để trấn áp cơn tức giận của Chí Phèo, Bá Kiến đã nói với giọng thân tình, nhận họ hàng và cho Chí tiền sắm rượu. Bằng những mưu mô lừa lọc Bá Kiến đã biến một CHí Phèo hung hăng phải tĩnh tâm trở lại, biến ý định trả thù của Chí Phèo thành sự hàm ân của một kẻ ko có gì trong tay với người đã giúp sức mình.
Chỉ tới lần cuối cùng lúc Chí Phèo tới nhà Bá Kiến để trả thù, vì đang trong cơn ghen tuông tuông, hậm hực nên Bá Kiến đã ko hề trông thấy sự thay đổi trong con người Chí Phèo. Khi nghe Chí Phèo đòi lương thiện hắn ta lại nghĩ đó chỉ là cách Chí đòi tiền như mọi lần. Lưỡi dao của Chí Phèo vung lên, Bá Kiến đã phải trả giá cho mọi tội ác kinh khủng nhưng mà hắn đã tạo ra.
Có thể nói tác giả Nam Cao đã rất thành công lúc xây dựng nhân vật Bá Kiến, đây là con người gian hùng, độc ác khôn lỏi lẽ đời nhưng cũng là người có khả năng ngoan cường. Thông qua nhân vật Bá Kiến, Nam Cao cũng đã tái tạo chân thực cơ chế phong kiến thối nát đã giày đạp lên quyền sống lương thiện của con người.
Bài văn phân tích nhân vật Bá Kiến trong truyện ngắn “Chí Phèo” của Nam Cao số 7
Tác giả Nam Cáo là một nhà văn nổi tiếng của nền văn học hiện thực phê phán ở nước ta. Mỗi tác phẩm của ông đều gửi gắm tới những thông điệp thâm thúy về số phận của một con người nào đó. Từ nông dân cho tới tri thức nghèo khổ.
Truyện ngắn Chí Phèo là một câu chuyện xoay quanh một người nông dân khốn khổ, bị bần hàn hóa tới mức mất phẩm giá lương tri của một con người. Nhưng kết thúc anh ta vẫn tìm lại được bản tính làm người của mình dù có thể là muộn màng.
Trong truyện ngắn Chí Phèo người đã đẩy nhân vật Chí Phèo tới bước đường cùng, tới cảnh tù tội mất hết lương tri ko người nào khác đó chính là Bá Kiến. Bá Kiến là nhân vật đại diện cho từng lớp bóc lột của xã hội phong kiến. Qua nhân vật Bá Kiến này gương mặt tàn bạo, độc quyền xấu xa của bọn địa chủ cường hào ác bá hoàn toàn bị phơi bày. Trong tác phẩm Chí Phèo, nhân vật Bá Kiến là một nhân vật hoàn chỉnh, tiêu biểu cho giai cấp bóc lột.
Trước đây trong một số tác phẩm về người nông dân như Tắt đèn của Ngô Tất Tố có nhân vật Nghị Quế người đã sắm nhỏ Tí con gái của chị Dậu. Khi trả tiền sắm con gái chị Dậu bà ta đã “cò kè bớt một thêm hai” và còn đếm thiếu tiền cho chị Dậu. Nhưng nhân vật Nghị Quế chỉ toát lên vẻ keo kiệt, tham lam nhưng mà thôi.
Còn nhân vật Bá Kiến của Nam Cao thì ko chỉ keo kiệt, tham lam, nhưng mà còn thủ đoạn thâm độc, nham hiểm, quyết bắt người nông dân phải chịu khổ tới cùng. Hắn nhưng mà đã muốn gì thì sẽ ủ mưu để làm cho bằng đường. Hắn sẵn sàng hãm hại người lương thiện, cho Chí Phèo vào tù vì lòng ghen tuông của mình.
Tác giả Nam Cao đã mô tả chỉ một vài nét đơn sơ nhưng trình bày một nhân vật Bá Kiến vô cùng lạ mắt, làm cho người đọc khó có thể quên được. Tuy nhiên, nhân vật trở thành sống động, diễn tả nội tâm vô cùng thâm thúy của tác giả.
Nhà văn Nam Cao để cho Bá Kiến xuất hiện lần trước hết trước lúc Chí Phèo say rượu và tìm tới nhà Bá Kiến chửi đổng tìm cách rạch mặt ăn vạ để kiếm thêm tiền uống rượu.
Một viễn cảnh vô cùng đông đúc hỗn loạn, vô cùng huyên náo, lúc mọi Bá Kiến vừa nhìn thấy Chí Phèo nằm giữa đám đông rên lên khe khẽ, ko nhúc nhích, kế bên là mảnh sành của chai rượu vỡ, khuôn mặt nhoang nhoáng những giọt máu đỏ. Thì hắn đã nhanh trí hiểu ngày câu chuyện.
Với cái đầu đa mưu túc kế của mình Bá Kiến đã nhanh trí khắc phục sự việc chỉ trong nháy mắt. Với tuổi đời và sự từng trải trong đời của mình Bá Kiến hiểu rằng ko nên gây sự với Chí Phèo vào lúc này lúc có nhiều người dân làng đang đứng xem, bởi hội chứng đám đông là vô cùng nguy hiểm.
Hắn ko chẳng muốn sinh sự với Chí Phèo bởi hắn biết “thứ nhất sợ kẻ người hùng, thứ nhị sợ kẻ cố cùng liều thân”. Chí Phèo thì ko phải người hùng, nhưng hắn là kẻ cố cùng liều thân, tới cái mạng của mình Chí Phèo còn chả cần thì hắn tiếc gì đời này nữa. Nếu manh động hắn cũng sẵn sàng lao vào đâm thuê chém mướn giết mổ người ko ghê tay.
Lại thêm đám đông người dân đang đứng xung quanh có thể kích thích cho Chí Phèo trở thành hung hãn hơn. Chính vì vậy, Bá Kiến đã nhẹ nhõm tới gần Chí Phèo đỡ Chí Phèo dậy rồi giải thể đám đông, mời Chí Phèo vào nhà nói chuyện. Bá Kiến đã thành công lúc diễn màn sắm chuộc của mình, chỉ vài lời phỉnh nịnh đầu môi, Bá Kiến đã làm cho Chí Phèo ngoan ngoãn nghe theo lời mình, đám đông nhanh chóng giải thể. Rồi hắn dúi cho Chí Phèo vài đồng tiền lẻ để uống rượu, thế là Chí Phèo tưởng mình thắng lợi lớn lắm, Chí Phèo quên luôn món nợ 7-8 năm ở tù oan của mình.
Rồi tiếp theo Bá Kiến đã thủ đoạn biến kể cố cùng liều thân là Chí Phèo trở thành tay sai cho mình, biến quân địch trở thành nô lệ của mình một lần nữa. Hắn thường xuyên thuê Chí Phèo đi đòi nợ cho mình, bởi hắn biết Chí Phèo đáo để lại chẳng có gì để mất, chỉ cần Chí Phèo làm tay sai cho hắn thì khối kẻ sợ. Còn chẳng may trong cuộc đâm chém, đòi nợ thuê đó Chí Phèo chết thì hắn cũng chả mất mát gì, chẳng qua làm sạch xã hội nhưng mà thôi, hạng người như Chí Phèo có sống cũng chỉ thêm chật đất.
Thủ đoạn tương tự nên Bán Kiến đã lợi dụng Chí Phèo hết lần này tới lần khác, sự xảo quyệt của lão già cường hào này trình bày qua cái đầu nham hiểm, suy nghĩ có trước có sau tính toán cặn kẽ của hắn. Hắn là người vô cùng thông minh biết “mềm nắn rắn buông” vô cùng đúng lúc. Bá Kiến thường ngấm ngầm tìm cách đẩy người ta ngã xuống hố nhưng rồi vào lúc người đó đang ngấp ngoải sắp chết hắn liền chìa bàn tay mình ra để cứu giúp, để người kia tưởng hắn tốt nhưng mà tuân lệnh phục tùng vô điều kiện, phải đền ơn hắn.
Hắn là người có đập bàn đập ghế quyết đòi bằng được năm đồng nhưng tới lúc được rồi thì lại vứt trả lại năm hào giả vờ thương anh túng quá. Nhân vật Bá Kiến là người vô cùng nham hiểm với những kẻ trị ko được thì cụ sẽ dùng nó làm tay sai. Cụ dùng những thằng đầu bò để trị những thằng đầu bò.
Cái nham hiểm ghê người của nhân vật này chính là tìm cách cho tay sai, lũ đàn em ủa minh hoặc người trong làng đánh lẫn nhau, chém giết mổ lẫn nhau thì hắn mới có dịp làm ăn kiếm chác, chứ bình yên quá thì người nào cần tới hắn. Bi kịch cuộc đời Chí Phèo chính là màn kịch do Bá Kiến tạo thành, chính hắn đã xô đẩy Chí Phèo tới trục đường bất nghĩa, bất nhân, mất hết tính người.
Bá Kiến là nhân vật mang những nét thực chất chung của toàn thể giai cấp địa chủ cường hào ác bá, nhưng hắn có nhiều nét riêng của mình. Hắn nham hiểm và thâm độc hơn rất nhiều. Chính vì vậy, dù bao nhiêu năm trôi qua thì nhân vật Bá Kiến trong tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao vẫn sống mãi trong lòng người đọc về một cơ chế phong kiến gian ác, lộng quyền bóc lột người nông dân tới xương tủy.
Bài văn phân tích nhân vật Bá Kiến trong truyện ngắn “Chí Phèo” của Nam Cao số 8
Nếu như trong “Tắt đèn” của Ngô Tất Tố trình bày chân dung vợ chồng Nghị Quế – bọn nhà giàu tham lam độc ác, là tay sai đắc lực cho bọn thực dân Pháp thì nhân vật Bá Kiến trong “Chí Phèo” của Nam Cao hiện lên với chân dung thực chất mang tầm nói chung và tiêu biểu cao hơn. Nhân vật Bá Kiến trong truyện ngắn “Chí Phèo” tiêu biểu cho giai cấp thống trị phong kiến dâm ô, ti tiện, gian tham, lọc lõi, ác độc.
Nam Cao là nhà văn đi theo chủ nghĩa hiện thực, dẫn đầu trong thể tài thảm kịch ý thức của người nông dân Việt Nam trước Cách mệnh tháng Tám. Trong tác phẩm “Chí Phèo” của Nam Cao trị giá tố cáo của tác phẩm ko chỉ trình bày ở trong hiện thực của những người nông dân bị tha hóa nhưng mà còn phản ánh qua chân dung của những thế lực bạo tàn đẩy người nông dân vào thảm kịch. Nhà văn đã dựng lên chân dung nhân vật Bá Kiến – nhân vật phản diện tiêu biểu cho hàng ngũ thống trị.
Bá Kiến là một con cáo già dâm ô, ti tiện, độc đoán. Vì thói ghen tuông tuông vớ vẩn xuất phát từ sự dâm ô trụy lạc của hắn đã đẩy anh canh điền vô tội vào trục đường tội trạng, cướp đi quyền làm người tối thiểu của Chí Phèo. Sự bắt bớ vu vơ của hắn lại liên quan tới tính mệnh của cả một đời người, một kiếp người như Chí Phèo và rồi còn biết bao người khác như Binh Chức…
Bá Kiến là kẻ độc ác, gian tham, luôn có đủ mọi thủ đoạn lọc lõi. Hắn bắt người đi tù lúc người ta lương thiện và thả lúc người ta thành lưu manh. Điều này được chứng minh lúc Chí Phèo ra tù. Vừa ra tù, Chí Phèo tới ngay nhà Bá Kiến để đòi lại “món nợ máu”. Thế nhưng, Bá Kiến đã khôn khéo sắm chuộc trái lại Chí Phèo. Hắn coi mình như Tào Tháo nhưng mà còn lọc lõi, nham hiểm hơn cả Tào Tháo.
Với lợi ích tư nhân, hắn “vừa đấm vừa xoa” biến Chí Phèo thành tay sai đắc lực cho hắn. Bá Kiến cho Chí Phèo tiền để sắm “thuốc”, cấp cho hắn 5 sào vườn vừa cướp được với túp lều rách. Hắn chẳng nhân đạo gì. Hắn chỉ đang mưu mô “bỏ con cá nhỏ để bắt con cá to”. Hắn sẽ có lợi cả đôi bên: dùng Chí Phèo để đòi nợ Đội Tảo, nếu đòi được nợ thì hắn cũng có lợi, nếu ko Đội Tảo sẽ “trị” Chí Phèo.
Bá Kiến là một con quỷ mất hết tính người. Hắn đẩy Chí Phèo tới bước đường cùng thành kẻ lưu manh gớm guốc, rồi chính Bá Kiến là kẻ đã cướp đi quyền trở lại làm người của Chí. Chí Phèo xách dao tới nhà Bá Kiến đòi “làm người lương thiện” nhưng đồng thời Chí cũng trông thấy “ko thể làm người lương thiện được nữa”, Chí tin kiên cố rằng kẻ như Bá Kiến sẽ ko bao giờ hiểu được khát vọng của Chí.
Chính vì thế Chí giết mổ Bá Kiến. Bá Kiến chết đi như hệ quả thế tất của quy luật “tức nước vỡ bờ”. Với nhân vật này, Nam Cao đã mô tả một cách toàn diện xã hội Việt Nam lúc mấy giờ. Trong đó, tác giả lên án gang thép xã hội “ăn thịt người” nhưng mà những con sâu con mọt như Bá Kiến đang ngày đêm đục khoét.
Tóm lại, với hình tượng nhân vật Bá Kiến trong truyện ngắn “Chí Phèo”, Nam Cao đã xây dựng chân dung tiêu biểu cho từng lớp thống trị đẩy người nông dân tới bước đường cùng. Với việc xây dựng nhân vật tiêu biểu này, Nam Cao đã khắc họa được tranh chấp cơ bản của xã hội nông thôn Việt Nam, từ đó lên tiếng tố cáo xã hội, bênh vực và đòi quyền sống cho những người nông dân.
.
Về trang chủ: TH Huỳnh Ngọc Huệ
Bài viết thuộc danh mục: Tổng hợp
